کارخانه تولید ظروف یکبارمصرف -خاصه نوع کاغذی آن- سودآور است و در آینده‌ای نزدیک نیز گسترش بیشتری خواهد یافت. با این همه نمی‌توان از حرکت‌هایی که برای تولید ظروف یکبارمصرف با مواد اولیه گیاهی می‌شود نیز غافل بود. برخی گزارش‌ها و خبر‌ها می‌گوید مواد پلاستیکی تا ۳۰۰ سال در طبیعت باقی می‌ماند و برخی دیگر حتی پا را فراتر گذاشته و خبر از ۵۰۰ سال می‌دهد که در طبیعت می‌ماند و تجزیه نمی‌شود، اما یک کارشناس صنعت پلاستیک این اعداد را غیرواقعی می‌داند و می‌گوید این رقم زیر ۱۰۰ است. با این حال فارغ از اینکه کدام عدد به واقعیت نزدیک‌تر است باید بدانیم استفاده از ظروف یکبارمصرف -وایضا پلاستیکی- اتفاق نامیمون دهه‌های اخیر جهان است که نه‌تنها در ایران، بلکه در سایر نقاط دنیا سوژه بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت و محیط‌زیست است. با این همه در دنیا قدم‌های نوینی برداشته شده که با تأخیر در ایران نیز قابل مشاهده است و البته هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب راه بسیار درازی را در پیش داریم. با این همه استفاده از پلاستیک برای تولید ظروف یکبار مصرف در دنیا در حال فراموشی است و در ایران نیز قدم‌های اولیه برداشته شده است.
تولید ظروف یکبار مصرف
وجود مواد اولیه و تولید آن در شرکت‌های پتروشیمی داخلی، قیمت مناسب ماشین‌آلات ایرانی، با در نظر گرفتن تیراژ تولیدی و کیفیت ظروف نسبت به ماشین‌آلات خارجی، پایین بودن قیمت انرژی حتی بعد از هدفمند کردن حامل‌های انرژی نسبت به کشورهای همسایه، تأمین نیروی کار متخصص و نیمه‌متخصص به‌عنوان استاد کار و کارگر فنی در داخل کشور، قیمت مناسب زمین و سالن تولید نسبت به سایر کشورها، بالا رفتن آمار استفاده از ظروف یکبار مصرف به‌صورت تصاعدی، صادرات -خصوصا به بازار عراق- که در تمامی کالاها کشورهای ترکیه، سوریه و اردن جزو رقبای ایران حساب می‌شوند، اما در بحث ظروف یکبار مصرف توان رقابت با شرکت‌های ایرانی را ندارند، از مواردی است که طرح تأسیس، تولید و بهره‌برداری و صادرات در این رشته را توجیه می‌کند.
ظروف پلاستیکی
در ساخت ظروف پلاستیکی مختلف، مواد پلیمری (نفتی) متفاوتی به کار برده می‌شود. به‌عنوان مثال ظروف نوشابه‌های گازدار از جنس پلی‌اتیلن تترافتالات (PET) است، شیشه‌های شیرکودکان از جنس پلی‌کربنات pvc ساخته می‌شوند. مواد اولیه ظروف بسته‌بندی لبنیات را جنس پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP) و پلی‌استایرن (PS) تشکیل می‌دهند. در ساخت ظروف یکبارمصرف از مواد پلی‌پروپیلن PP و پلی‌استایرن PS نیز استفاده می‌شود.
موارد استفاده از ظروف یکبار مصرف مختلف
یک کارشناس بهداشتی در پاسخ به پرسش فرصت امروز با اشاره به موارد استفاده از ظروف یکبارمصرف، معتقد است هر نوع ظرف یکبارمصرفی مناسب استفاده خاصی است، به‌عنوان مثال: «ظروف یکبارمصرف بی‌رنگ و شفاف فقط برای غذا‌ها و نوشیدنی‌های سرد مناسب هستند.» او می‌گوید جنس به کار رفته در هر کدام از ظروف را باید برای کار خاصی بهره‌برداری کرد، مثلاً: «ظروف یکبارمصرف سفید و فوم‌دار برای مواد‌غذایی سرد، گرم (با دمای پایین حدود ۶۵ درجه سانتی‌گراد) و مرطوب مناسب هستند.» و ادامه می‌دهد: «ترجیحا برای مواد‌غذایی داغ از فویل‌های آلومینیومی استفاده شود.» او همچنین با تأکید بر اینکه لیوان‌های کاغذی از نوع پلاستیکی یکبارمصرف مناسب‌تر است می‌افزاید: «از لیوان‌های مقوایی (سلولزی) برای نوشیدن مایعات داغ استفاده کنید.» رایج‌ترین محصول یکبارمصرف در طول سال «لیوان» است. اگر از اعیاد و مناسبت‌های مذهبی که در سال‌های اخیر نخستین مصرف‌کننده ظروف یکبارمصرف برای سرو غذاست بگذریم، لیوان‌های یکبارمصرف در تمامی فصول سال مشتریان خود را دارد. به همین دلیل نگاهی به فرصت‌ها و تهدیدهای تولید این محصول می‌اندازیم.
قیمت دستگاه‌های مورد نیاز
اگرچه دستگاه‌های تولید ظروف یکبارمصرف در ایران نیز ساخته می‌شود اما اغلب آنها ساخت کره و چین‌اند و به‌صورت استوک نیز در بازار موجود است و قیمت‌هایی متفاوت دارند. نگاهی به بازار ماشین‌آلات به ما می‌گوید قیمت‌ها از ۳۰ میلیون تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان در نوسان است. بیش از ۹۰ درصد کارخانجات ایران به دلیل ماشین‌آلات «نیمه فرمینگ» قابلیت تولید ظروف فقط از مواد پلی‌استایرن را دارند اما تعداد انگشت‌شماری از تولیدکننده‌ها اقدام به خرید ماشین‌آلات مدل جدید و تولید ظروف یکبارمصرف با سیستم ترموفرمینگ کرده‌اند که این سیستم دارای توجیه اقتصادی بالاتری نسبت به سیستم قبلی (نیمه‌فرمینگ) است. شرکت دیاکو ماشین با فعالیت در زمینه ساخت ماشین آلات صنایع پلاستیکی به خصوص ظروف یکبار مصرف و خط تولید ورق های پلیمری توانسته است با بالا بردن کیفیت،گارانتی و خدمات پس از فروش بموقع، سری جدید ماشین آلات خود را از نظر کیفیت و ظرافت و بهرو وری متمایز نماید.
کارخانه تولید ظروف یکبارمصرف -خاصه نوع کاغذی آن- سودآور است و در آینده‌ای نزدیک نیز گسترش بیشتری خواهد یافت. با این همه نمی‌توان از حرکت‌هایی که برای تولید ظروف یکبارمصرف با مواد اولیه گیاهی می‌شود نیز غافل بود. برخی گزارش‌ها و خبر‌ها می‌گوید مواد پلاستیکی تا ۳۰۰ سال در طبیعت باقی می‌ماند و برخی دیگر حتی پا را فراتر گذاشته و خبر از ۵۰۰ سال می‌دهد که در طبیعت می‌ماند و تجزیه نمی‌شود، اما یک کارشناس صنعت پلاستیک این اعداد را غیرواقعی می‌داند و می‌گوید این رقم زیر ۱۰۰ است. با این حال فارغ از اینکه کدام عدد به واقعیت نزدیک‌تر است باید بدانیم استفاده از ظروف یکبارمصرف -وایضا پلاستیکی- اتفاق نامیمون دهه‌های اخیر جهان است که نه‌تنها در ایران، بلکه در سایر نقاط دنیا سوژه بسیاری از دست‌اندرکاران صنعت و محیط‌زیست است. با این همه در دنیا قدم‌های نوینی برداشته شده که با تأخیر در ایران نیز قابل مشاهده است و البته هنوز تا رسیدن به نقطه مطلوب راه بسیار درازی را در پیش داریم. با این همه استفاده از پلاستیک برای تولید ظروف یکبار مصرف در دنیا در حال فراموشی است و در ایران نیز قدم‌های اولیه برداشته شده است.
تولید ظروف یکبار مصرف
وجود مواد اولیه و تولید آن در شرکت‌های پتروشیمی داخلی، قیمت مناسب ماشین‌آلات ایرانی، با در نظر گرفتن تیراژ تولیدی و کیفیت ظروف نسبت به ماشین‌آلات خارجی، پایین بودن قیمت انرژی حتی بعد از هدفمند کردن حامل‌های انرژی نسبت به کشورهای همسایه، تأمین نیروی کار متخصص و نیمه‌متخصص به‌عنوان استاد کار و کارگر فنی در داخل کشور، قیمت مناسب زمین و سالن تولید نسبت به سایر کشورها، بالا رفتن آمار استفاده از ظروف یکبار مصرف به‌صورت تصاعدی، صادرات -خصوصا به بازار عراق- که در تمامی کالاها کشورهای ترکیه، سوریه و اردن جزو رقبای ایران حساب می‌شوند، اما در بحث ظروف یکبار مصرف توان رقابت با شرکت‌های ایرانی را ندارند، از مواردی است که طرح تأسیس، تولید و بهره‌برداری و صادرات در این رشته را توجیه می‌کند.
ظروف پلاستیکی
در ساخت ظروف پلاستیکی مختلف، مواد پلیمری (نفتی) متفاوتی به کار برده می‌شود. به‌عنوان مثال ظروف نوشابه‌های گازدار از جنس پلی‌اتیلن تترافتالات (PET) است، شیشه‌های شیرکودکان از جنس پلی‌کربنات pvc ساخته می‌شوند. مواد اولیه ظروف بسته‌بندی لبنیات را جنس پلی‌اتیلن (PE)، پلی‌پروپیلن (PP) و پلی‌استایرن (PS) تشکیل می‌دهند. در ساخت ظروف یکبارمصرف از مواد پلی‌پروپیلن PP و پلی‌استایرن PS نیز استفاده می‌شود.
موارد استفاده از ظروف یکبار مصرف مختلف
یک کارشناس بهداشتی در پاسخ به پرسش فرصت امروز با اشاره به موارد استفاده از ظروف یکبارمصرف، معتقد است هر نوع ظرف یکبارمصرفی مناسب استفاده خاصی است، به‌عنوان مثال: «ظروف یکبارمصرف بی‌رنگ و شفاف فقط برای غذا‌ها و نوشیدنی‌های سرد مناسب هستند.» او می‌گوید جنس به کار رفته در هر کدام از ظروف را باید برای کار خاصی بهره‌برداری کرد، مثلاً: «ظروف یکبارمصرف سفید و فوم‌دار برای مواد‌غذایی سرد، گرم (با دمای پایین حدود ۶۵ درجه سانتی‌گراد) و مرطوب مناسب هستند.» و ادامه می‌دهد: «ترجیحا برای مواد‌غذایی داغ از فویل‌های آلومینیومی استفاده شود.» او همچنین با تأکید بر اینکه لیوان‌های کاغذی از نوع پلاستیکی یکبارمصرف مناسب‌تر است می‌افزاید: «از لیوان‌های مقوایی (سلولزی) برای نوشیدن مایعات داغ استفاده کنید.» رایج‌ترین محصول یکبارمصرف در طول سال «لیوان» است. اگر از اعیاد و مناسبت‌های مذهبی که در سال‌های اخیر نخستین مصرف‌کننده ظروف یکبارمصرف برای سرو غذاست بگذریم، لیوان‌های یکبارمصرف در تمامی فصول سال مشتریان خود را دارد. به همین دلیل نگاهی به فرصت‌ها و تهدیدهای تولید این محصول می‌اندازیم.
قیمت دستگاه‌های مورد نیاز
اگرچه دستگاه‌های تولید ظروف یکبارمصرف در ایران نیز ساخته می‌شود اما اغلب آنها ساخت کره و چین‌اند و به‌صورت استوک نیز در بازار موجود است و قیمت‌هایی متفاوت دارند. نگاهی به بازار ماشین‌آلات به ما می‌گوید قیمت‌ها از ۳۰ میلیون تومان تا ۱۰۰ میلیون تومان در نوسان است. بیش از ۹۰ درصد کارخانجات ایران به دلیل ماشین‌آلات «نیمه فرمینگ» قابلیت تولید ظروف فقط از مواد پلی‌استایرن را دارند اما تعداد انگشت‌شماری از تولیدکننده‌ها اقدام به خرید ماشین‌آلات مدل جدید و تولید ظروف یکبارمصرف با سیستم ترموفرمینگ کرده‌اند که این سیستم دارای توجیه اقتصادی بالاتری نسبت به سیستم قبلی (نیمه‌فرمینگ) است. شرکت دیاکو ماشین با فعالیت در زمینه ساخت ماشین آلات صنایع پلاستیکی به خصوص ظروف یکبار مصرف و خط تولید ورق های پلیمری توانسته است با بالا بردن کیفیت،گارانتی و خدمات پس از فروش بموقع، سری جدید ماشین آلات خود را از نظر کیفیت و ظرافت و بهرو وری متمایز نماید.
آشنايی با صنعت پلاستيک